| dc.description | Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟ επίκεντρο της τρέχουσας θεωρητικής συζήτησης τόσο στο πεδίο του μάνατζμεντ όσο και της ψυχολογίας. Πρόκειται για μια έννοια που αμφισβητεί την παραδοσιακή σύλληψη της (γενικής) ευφυίας ως μιας παγιωμένης μαθηματικό-λογικής ικανότητας και προτείνει μια ευρύτερη σύλληψή της, η οποία αφορά στην ικανότητα άντλησης συναισθηματικής πληροφορίας και διαχείρισης των κοινωνικών σχέσεων, αναδεικνύοντας έννοιες όπως η ενσυναίσθηση και η ηγεσία. Επιπλέον, ως ένα εύπλαστο είδος ευφυίας φέρει την υπόσχεση του εξισωτισμού, σε αντίθεση με τη γενική ευφυία και τη χρήση των τεστ IQ ως εξήγηση ή δικαιολόγηση της ανισότητας κατά το παρελθόν. Η παρούσα εργασία επισκοπεί κριτικά την υπάρχουσα βιβλιογραφία για τη συναισθηματική νοημοσύνη και αναζητά τις συνάφειές της με το χώρο εργασίας – νοούμενο κυρίως ως πλέγμα σχέσεων – και την ελληνική δημόσια διοίκηση, ειδικότερα. Στο πρώτο μέρος της, εξετάζεται η συναισθηματική στροφή των τελευταίων δεκαετιών ως ένα ακόμα επεισόδιο της φιλοσοφικής διαπάλης μεταξύ νου και σώματος/συναισθήματος και η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης γενεαλογείται εντός των ευρύτερων κοινωνικό-οικονομικών συμφραζομένων. Επίσης, παρουσιάζονται τα κυριότερα μοντέλα συναισθηματικής νοημοσύνης, με την έμφαση να αποδίδεται στη θεωρητική διαμάχη για τις μεθοδολογικές προκείμενες κάθε μοντέλου. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε αναλυτικά το εγχείρημα του Boyatzis να υπερβεί τα μεθοδολογικά αυτά προβλήματα, προσφέροντας μια διεπιστημονική θεμελίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης, η οποία αντλεί από τα πεδία της νευροβιολογίας, της ψυχολογίας και του μάνατζμεντ. Επίσης, εντοπίζουμε τις σημαντικές πρακτικές συνεπαγωγές της προσέγγισής του, επισημαίνοντας ωστόσο και τους κινδύνους που εγκυμονεί ο βιολογικός αναγωγισμός. Στο τρίτο μέρος εξετάζουμε τη συσχέτιση της συναισθηματικής νοημοσύνης με διάφορες παραμέτρους της εργασίας, όπως η συναισθηματική εργασία, η απόδοση, η εργασιακή εξουθένωση, η ομαδική εργασία και η ηγεσία, βασιζόμενοι σε πλήθος σχετικών ερευνών. Παρατηρούμε ωστόσο πως τα αποτελέσματά τους δεν είναι πάντα τα προσδοκώμενα από τις υποθέσεις της θεωρίας, καθώς ενίοτε δεν εμφανίζονται συσχετίσεις ή αυτές δεν είναι οι αναμενόμενες, γεγονός που παραπέμπει στην ανάγκη περαιτέρω μεθοδολογικής επεξεργασίας της έννοιας. Τέλος, στο καταληκτικό τέταρτο μέρος εντοπίζουμε συνθήκες που καθιστούν απαραίτητη την εισαγωγή της έννοιας της συναισθηματικής νοημοσύνης στην ελληνική δημόσια διοίκηση και προτείνουμε συγκεκριμένους τρόπους για αυτό. Κυριότερα όμως, καλωσορίζουμε το εννοιολογικό λεξιλόγιο που η συναισθηματική νοημοσύνη φέρνει στο προσκήνιο και το οποίο καθιστά ορατές πτυχές του εργασιακού φαινομένου που παρέμεναν ως ένα βαθμό αθέατες. Ωστόσο η αποδοχή που προτείνουμε είναι μια κριτική αποδοχή, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την ανάγκη περαιτέρω μεθοδολογικής διασάφησης της έννοιας όσο και την κριτική που ασκείται από το πεδίο της κοινωνιολογίας της εργασίας, σύμφωνα με την οποία η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης συνάδει με τη μετατροπή του εργαζόμενου σε ένα είδος συναισθηματικού κεφαλαίου και ενδεχομένως επιτρέπει την εργοδοτική παρέμβαση στις βαθύτερες δομές της υποκειμενικής του συγκρότησης. | en_US |
